Trafik kazaları sonrası hasar gören araçların ikinci el piyasa değerinde yaşanan düşüş, araç sahipleri için önemli bir maddi kayıp yaratır. Bu kaybın tazmini ise “araç değer kaybı tazminatı” olarak adlandırılır. Ancak pek çok kişi için merak edilen soru şudur: Bu tazminat nasıl hesaplanır?
Bu yazımızda, hesaplamada kullanılan kriterleri, hukuki çerçeveyi ve Yargıtay içtihatlarıyla oluşan uygulamaları sade ve anlaşılır bir dille ele alacağız.
📊 Araç Değer Kaybı Hesaplamasında Temel Unsurlar
Sigorta şirketleri ve bilirkişiler tarafından yapılan tazminat hesaplamasında aşağıdaki temel unsurlar dikkate alınır:
1. Aracın Piyasa Değeri
Aracın kaza tarihindeki piyasa değeri baz alınır. Bu bedel genellikle Türkiye Sigorta Birliği (TSB), sigorta eksper raporları ve piyasa araştırmalarıyla belirlenir.
2. Hasar Geçmişi ve Onarımın Niteliği
➡️ Aracın geçmişte ağır hasar kaydı var ise sonraki kazasında değer kaybı oluşmayacaktır.
➡️ Aracın geçmiş kazasında hasarlanan bir parçası sonraki kazada yine hasar görürse bu değer kaybı alınmasına engel değildir. Ancak bu durum hesaplamalarda dikkate alınacaktır.
➡️ Boyanmış parça ≠ Değişmiş parça: Değişmiş parçalar daha büyük değer kaybı doğurur.
➡️ Parçaların niteliği: Aracın daha önemli parçalarındaki hasar daha fazla değer kaybı oluşmasına neden olur.
3. Aracın Kilometresi
Aracın kilometresinin yüksek olması belirlenecek olan tazminat miktarını düşürebilir. Ancak sadece aracın yüksek kilometreli olması tazminat alınmasına engel değildir.
4. Üretim Yılı
Yaşı büyük olan araçların ikinci el piyasasında kaybı sınırlı olduğu için, tazminat daha düşük hesaplanır. Ancak sırf aracın eski model olması tazminat alınmasına engel değildir.
5. Kaza Tarihi ile Başvuru Tarihi Arası Süre
Zamanaşımı süresi dolmamış olmalıdır (iki yıl). Aksi halde başvuru süre nedeniyle reddedilir.
6. Kusur Oranı
Tazminatın hesaplanmasındaki en önemli unsurlardan birisi de kusur oranıdır. Zira tazminat hesabından tarafların kusuru doğrudan etkili olmaktadır. Örnek olarak gerçekleşen kazada karşı tarafın %100 kusurlu olması halinde hesaplanacak tazminatın tamamı tarafınıza ödenecekken karşı tarafın %75 sizin ise %25 kusurlu olmanız halinde ise hesaplanacak tazminatın %75i tarafınıza ödenecektir. Tahkim Komisyonu ve Mahkeme başvurularında kusur oranına itiraz edebilmek mümkündür. Bu sebeple gerçekleşen kazada kusurunuzun belirlenenden daha az olduğunu düşünüyor iseniz başvuruların kusura da itiraz ederek yapılması gerekmektedir.
ℹ️ Hesaplama Formülü (Örnekleme)
Hesaplamalarda sigorta şirketleri ve bilirkişiler tarafından kullanılan örnek formül şudur:
Araç Piyasa Değeri × Hasar Oranı × Kullanım Katsayısı × Parça Katsayısı = Değer Kaybı
Bu katsayılar her somut duruma göre değişir. Siz de aracınızın değer kaybını ücretsiz bir şekilde hesaplamak istiyorsanız ana sayfamız üzerinden aracınızın değer kaybını yaklaşık olarak hesaplayabilirsiniz.
⚖️ Yargıtay ve BAM Kararları
🔹 Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/2449 E., 2015/11736 K.
‘uzman bilirkişiden, varsa davacı aracının hasarlı haldeki fotoğrafları getirilip, fatura, kaza tespit tutanağı ve önceki bilirkişi raporu da incelenerek, aracın modeli, yaşı, hasarın ağırlığı, boyanmış olan yerler ve hasarlı bölgelerin özelliği nazara alınıp aracın kaza öncesi ikinci el piyasa rayiç değeri ile tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farkın değer kaybını göstereceği ilkesine göre değer kaybının yeniden hesaplanması konusunda rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi’
🔹 Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/14334 E., 2019/6320 K.
‘Bu durumda mahkemece aracın tramer kayıtları ve varsa önceki hasarlarına ilişkin hasar dosyaları istendikten sonra aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, davacı tarafın iddiaları, davalıların savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybı zararının belirlenmesi…gerekir…’
Bu kararlar, hesaplamanın soyut değil, teknik ve hukuki değerlendirmelerle yapılması gerektiğini netleştirmiştir.
✅ Sonuç ve Tavsiyeler
📌 Araç değer kaybı tazminatı uzmanlık gerektiren bir hesaplamadır. Sigorta şirketlerine başvuru yapıldığında belirli şartlar dahilinde hesaplama yapılıp ödeme yapılır veya bu ödeme reddedilir.
📌 Sigorta şirketi tarafından yapılan ödeme piyasa şartlarına göre düşükse veya tazminat talebiniz tamamen reddedildiyse, Sigorta Tahkim Komisyonu ya da Mahkeme yoluyla hakkınızı arayabilirsiniz.
🚀 Daha fazlası için bizi takip edin ve sorularınız için hemen bizimle iletişime geçin!
📞0532 560 66 12 – ✉ info@degerkaybidava.com – @degerkaybidava
